Kale, 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı içerisinde yer alır ve ilçe merkezinin 15 kilometre güneyinde, Fırtına Deresi’nin batı yamaçları üzerinde konumlanmıştır. Kalenin inşa edildiği sarp kaya kütlesi deniz seviyesinden 750 metre, dere yatağından ise yaklaşık 100 metre yüksekliktedir.
Kalenin Yapısal Özellikleri ve Tarihi Önemi
Yapı, dış surlar, orta surlar ve iç kaleden oluşmaktadır. Dış kalenin kapısına kuzeybatı yönündeki patika bir yolla ulaşılır; buradan bir teras yardımıyla orta surlar seviyesine çıkılır. Orta surlar bölümünden ikinci bir kapı vasıtasıyla kale içerisine girilmektedir. Orta kale içerisinde muhafız binası, şapel ve baş kule olmak üzere üç önemli yapı yer alır. Kule dört katlı olup duvarlardaki hatıl izleri ve kiriş deliklerinden bu özellik anlaşılmaktadır.
Duvarlar üzerinde doğu yönüne (vadi manzarası) bakan kemerli pencereler ve diğer taraflarda mazgal delikleri bulunmaktadır. Kulenin üstü dendanlı bir teras şeklindedir. Zil Kale, kentte bulunan diğer kaleler (Varoş Kale, Ciha Kale ve Kız Kaleleri gibi) hem bölgenin güvenliğini sağlamış hem de Bayburt’a ulaşan önemli ortaçağ kervan yolu üzerinde koruma işlevi görmüştür. Osmanlıların bölgeyi fethinden sonra da kalenin kullanımının devam ettiği bilinmektedir.
2008 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından başlatılan bakım, onarım ve restorasyon çalışmaları başarıyla tamamlanmıştır.